Καρκίνος Ουροδόχου Κύστεως - Παθήσεις Ουροδόχου Κύστης
Ποια είναι η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου της κύστης και σε ποιες ηλικίες εμφανίζεται?
Το καρκίνωμα της ουροδόχου κύστης αποτελεί το δεύτερο σε συχνότητα καρκίνωμα του ουρογεννητικού στον άνθρωπο μετά τον καρκίνο του προστάτη. Η μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 69 έτη στους άνδρες και τα 71 έτη στις γυναίκες.
Ποια είναι τα αίτια του καρκίνου της κύστης?
Ο βασικός αιτιολογικός παράγοντας είναι το κάπνισμα. Οι καπνιστές έχουν τετραπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου της κύστης σε σχέση με τους μη καπνιστές, με τον κίνδυνο να σχετίζεται με τον αριθμό των τσιγάρων, τη διάρκεια του καπνίσματος και το βαθμό εισπνοής του καπνού
Παράγοντες οι οποίοι έχουν θεωρηθεί υπεύθυνοι για τον καρκίνο της κύστης είναι τα χημικά καρκινογόνα όπου η επαγγελματική έκθεση σε χημικά καρκινογόνα ευθύνεται για το 20% των καρκίνων της κύστης. Αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο της κύστης θεωρούνται ότι έχουν οι εργάτες των βιομηχανιών πετρελαίου, χημικών, βαφών, ελαστικών και δέρματος.
Ο πιθανός αιτιολογικός παράγοντας θεωρείται πως είναι οι χρωστικές ανιλίνης. Παράλληλα ουσίες που έχουν θεωρηθεί υπεύθυνες είναι τα διάφορα τεχνητά γλυκαντικά χωρίς όμως να υπάρχει αναμφισβήτητη τεκμηρίωση της καρκινογενετικής τους δράσης . Άλλοι παράγοντες που έχουν θεωρηθεί υπεύθυνοι είναι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αναλγητικών και κυρίως της φαινακετίνης, η χρόνια κυστίτιδα και άλλες λοιμώξεις, η παρουσία μόνιμου καθετήρα, η σχιστοσωμίαση (πάθηση που οφείλεται σε συγκεκριμένο παράσιτο), το χημειοθεραπευτικό κυκλοφωσφαμίδη και τέλος η ακτινοβόληση της πύελου (π.χ. σε γυναίκες για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας).
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης?
Το συχνότερο σύμπτωμα του καρκίνου της κύστης είναι η ανώδυνη (χωρίς πόνο), μακροσκοπική (ορατή με το μάτι) αιματουρία (αίμα στα ούρα) η οποία παρατηρείται στο 85% των ασθενών με καρκίνο της κύστης. Συχνά η αιματουρία είναι διαλείπουσα γεγονός σημαντικό για την διάγνωση καθώς είναι πιθανό μια εξέταση ούρων να αποδειχθεί αρνητική χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως η νόσος αποκλείεται. Αλλα συμπτώματα θεωρούνται τα ερεθιστικά συμπτώματα της κύστης όπως η συχνοουρία, η νυκτοουρία (βραδινή ούρηση)και η επιτακτική ούρηση (αίσθημα ούρησης που δεν επιδέχεται αναβολής).
Πως γίνεται η διάγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστεως?
Βασικές εργαστηριακές εξετάσεις θεωρούνται η γενική ούρων(για την ανίχνευση αίματος), η καλλιέργεια ούρων , η κυτταρολογική εξέταση ούρων (για την ανίχνευση καρκινικών κυττάρων) το υπερηχογράφημα νεφρών κύστεως προστάτη, η ενδοφλέβια ουρογραφία (για την μελέτη του ανώτερου ουροποιητικού) ή και αξονική τομογραφία και τέλος η κυστεοσκόπηση (όπου ο ουρολόγος βλέπει μέσω του κυστεοσκοπίου υπό άμεση όραση την ουροδόχο κύστη).
Πως αντιμετωπίζεται ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης?
Θεραπευτικά ο καρκίνος της κύστης αρχικά αντιμετωπίζεται με διουρηθρική (δια μέσου της ουρήθρας με ειδικό εργαλείο) αφαίρεση του όγκου(TURB). Με την αρχική αυτή αφαίρεση μελετάται ο ιστός και γίνεται η ακριβής διάγνωση του καρκίνου της κύστης και σε συνδυασμό με τον απεικονιστικό έλεγχο καθορίζεται η τελική θεραπεία. Σε γενικές γραμμές ο επιφανειακός καρκίνος της κύστης, δηλαδή αυτός που δεν έχει διηθήσει τον μυϊκό χιτώνα της ουροδόχου κύστης (Επιφανειακοί είναι ο pTa, pT1 και ο in situ) αντιμετωπίζεται με την διουρηθρική εκτομή και πιθανόν ενδοκυστική (έγχυση στην κύστη μέσω καθετήρα) έγχυση φαρμάκων στην κύστη για την μείωση της πιθανότητας προόδου και υποτροπής της νόσου.
Ο διηθητικός καρκίνος της κύστης(που διηθεί τον μυικό χιτώνα σταδίου pT2 ) αντιμετωπίζεται μετά την αρχική διουρηθρική επέμβαση που έθεσε την διάγνωση, με ριζική κυστεοπροστατεκτομή, δηλαδή με αφαίρεση της ουροδόχου κύστης. Είναι απαραίτητο να αναφερθεί πως μετά την αφαίρεση της κύστης τα ούρα εκτρέπονται της φυσιολογικής τους πορείας καθώς πλέον αυτά δεν αποθηκεύονται στην κύστη. Οπότε οι ουρητήρες αναστομώνονται είτε στο δέρμα απευθείας, είτε σε νέα κύστη που δημιουργεί ο χειρουργός από τμήμα εντέρου(Νεοκύστη).Το είδος της εκτροπής που θα επιλεχθεί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως την ηλικία, τη συννοσηρότητα, την θέση του καρκίνου στην κύστη κτλ. Η ριζική κυστεοπροστατεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με ανοιχτό χειρουργείο , είτε με λαπαροσκοπικό είτε με ρομποτικό
Πως γίνεται η παρακολούθηση του καρκίνου της κύστης?
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως έχει την τάση να υποτροπιάζει. Η παρακολούθηση εξαρτάται από το αν ήταν επιφανειακός και έχει γίνει αντιμετώπιση με την διουρηθρική εκτομή και εγχύσεις ή αν ήταν διηθητικός και έχει γίνει κυστεκτομή
Μετά την αρχική αντιμετώπιση του επιφανειακού καρκίνου της κύστης ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται με κυτταρολογική εξέταση ούρων, απεικονιστικό έλεγχο( υπέρηχο ή αξονική) και κυστεοσκόπηση καθώς ο καρκίνος της κύστης έχει την τάση να υποτροπιάζει συχνά.
Ο διηθητικός παρακολουθείται με αξονική τομογραφία και κυτταρολογικές ούρων για την διάγνωση πιθανών υποτροπών είτε στον ουρητήρα, είτε στο νεφρό ή και βέβαια μεταστάσεων σε λεμφαδένες ή και άλλα όργανα (πνεύμονες )